Open brief aan het college: vertrek Jaeger doet niet af aan lessen BING rapport

Afgelopen woensdag sprak wethouder Karin Walters met raadsleden over de verstrekte subsidies voor 2018 en 2019. Tijdens het integriteitsdebat in september had zij als wethouder Financiën de raad beloofd om meer transparant over subsidieverlening te zijn. Helaas wekte deze avond de indruk dat het college vooralsnog weinig lessen heeft geleerd van de stevige conclusies van het rapport BING. De PvdA maakt zich zorgen over het waarmaken van de beloofde verbeteringen voor subsidies en good governance. In een open brief aan het hele college legt raadslid Jacqueline Kalk uit waarom.

—

“Beste leden van het college,

Binnenkort neemt u afscheid van uw collega Wimar Jaeger. Wethouder Jaeger vertrekt, na een roerige periode, met behaalde successen maar ook minder mooie zaken. In dat kader herinneren we u aan het BING-onderzoek, het rapport en de aanbevelingen. Met het vertrek van de heer Jaeger zijn de aanbevelingen uit dat rapport nog even relevant en waardevol als daarvoor.

Bing rapport

Het rapport constateerde dat de wijze van subsidieverlening en de mandatering hiervan aan individuele wethouders risico’s met zich mee brengt. Nog even ter verduidelijking: in de huidige situatie mag een wethouder naar eigen inzicht subsidies verlenen, mits dit past binnen de begroting. Alleen politiek gevoelige zaken worden afgedekt met een collegebesluit. Bing constateert: als een wethouder “[…] bij mandaat beslist over toekenning, vergt dit – positief geformuleerd – veel vertrouwen in de professionaliteit van de wethouder. Negatief geformuleerd betekent het simpelweg een risico; op misbruik en op negatieve beeldvorming. Niet alleen de individuele wethouder maar ook de gemeente is daarin kwetsbaar.”. (blz 63 BING rapport)

Risico’s

De huidige handelswijze van subsidietoekenning kent risico’s. Dat kun je ondervangen door alle subsidiebesluiten in het college te nemen. En waarom zou je dat ook niet doen? Immers in het Nederlandse bestuur gaan wij uit van collegiaal bestuur en daarmee wordt niet bedoeld of je elkaar aardig vindt. Nee, daarmee wordt bedoeld dat je gezamenlijk verantwoordelijk bent voor alle besluiten van alle collegeleden. Dat heeft veel voordelen, als wethouder ben je minder kwetsbaar en je weet waar je collega’s mee bezig zijn. Bovendien helpt het bij het beperken van het risico om naast je schoenen te gaan lopen of in het uiterste geval misbruik te maken van je machtspositie.

Raad buitenspel

De aanbevelingen van Bing waren niet alleen voor wethouder Jaeger, maar voor het hele college van belang. U werkt op dit moment aan een herziening van het subsidiebeleid en de mandatering daarop. Wij verwachten dat in het nieuwe subsidiebeleid de mandatering aan individuele wethouders wordt geschrapt . U heeft immers aangegeven lering te willen trekken uit het Bing-rapport.

Wethouder Walters heeft aangegeven dit deel van het subsidiebeleid niet te gaan veranderen. Dat zou niet nodig zijn. Daarnaast worden veel vragen over toegekende subsidie – en de nog immer onbekende afwijzingen – afgedaan met en nu citeren we: “dat hoeft u niet te weten, dat is niet uw rol, dat is uitvoering en daar gaat u niet over, ik vind dat u zo voldoende weet” enz. enz. Staatsrechtelijk volkomen onjuist. Vragen van raadsleden, ook over de uitvoering, dienen te worden beantwoord. Deze zijn onderdeel van de democratische controle. Het college heeft een informatieplicht.

Leren van het verleden

De vraag is waarom in het nieuwe subsidiebeleid dat het college nu ontwikkelt de aanbevelingen van Bing niet worden verwerkt. Bij wethouder Walters stuiten we op een muur van onbegrip en onwil. Hoe zij omgaat met vragen vanuit de raad zou je respectloos kunnen noemen. Want dat is het. Je kunt je ook afvragen waarom er zo wordt gehecht aan die beslissingsbevoegdheid bij individuele wethouders in plaats van dit, net als in andere gemeenten gebruikelijk is, te doen via collegebesluiten. Waarom wordt niet gekozen voor maximale transparantie, juist na zo’n kritisch Bing-rapport? Is dit omdat zelf mogen besluiten macht geeft? Is het omdat er iets anders speelt? Wil men in het college hierover geen discussie? En als dat zo is, wat zegt dat dan over het collegiaal bestuur, van dit college?

Wethouder Jaeger gaat weg maar daarmee is dit probleem niet opgelost. Daarom onze oproep: doe wat u beloofd heeft, leer van het verleden, doe het goede en beperk vrijwillig uw mandaat, vermijd risico’s op de schijn van belangenverstrengeling. En vooral zeg nooit weer tegen raadsleden: dat gaat u niet aan. Wat het gaat ons wel degelijk aan.

Wij rekenen op u.