Hilversum in het Gooi: het omgekeerde Calimero-effect
De afgelopen weken stonden mede in het teken van het uitstekende werk van de heer Winsemius, die belast is met de ondankbare taak om de wil en het vermogen tot samenwerken in de Gooi en Vechtstreek te onderzoeken. De positie van Hilversum wordt in deze discussie ook meermalen genoemd, meestal negatief. Eigenlijk ontstaat in de Gooi en Vechtstreek de grootste consensus als men iets buiten of tegen Hilversum kan doen, hier ontstaat het omgekeerde Calimero-effect, wij zijn klein en de rest maakt zich groot!
Met een sociaal hart wil je ook controle!
Moeten wij ons hier iets van aantrekken? Natuurlijk, oprechte kritiek moet je altijd ter harte nemen. Maar de noodzaak tot heroriëntatie van de besluitvorming in de Gooi en Vechtstreek is uitermate acuut geworden. Zeker als je even bestudeert wat er al regionaal wordt uitgevoerd en besproken. Al jaren wordt keurig het huisvuil opgehaald in de Gewestelijke afvalstoffendienst (GAD) of de gezondheidszorg geregeld (GGD), maar de laatste jaren is ook de WMO geregionaliseerd en momenteel speelt dit ook met sociale zaken en de decentralisatie van de AWBZ en de jeugdzorg. Dit betekent dat het hele sociale domein alleen maar via een getrapte vorm (lees de wethouder) in de negen gemeenteraden besproken kan worden. Deze wethouder bespreekt het dan met zijn negen collega’s, die het weer regionaal met de gewestelijke- of gemeentelijk vrijgemaakte ambtenaren bespreken. Zowel de kaderstelling als de controle zijn dus niet meer rechtstreeks via de eigen gemeenteraad in uitvoering, terwijl als je deze onderwerpen serieus neemt, je ook rechtstreekse controle wilt. De democratische kaderstelling en controle faalt dus, hoe gekunsteld je het ook uitlegt; de uitvoerende macht heeft teveel ontsnappingsmogelijkheden ingebouwd (“mijn collega in Muiderberg deed het verkeerd!”, als klein voorbeeldje) om dit in de toekomst in stand te willen houden.
Welke uitdagingen zijn er eigenlijk?
Maar ook zijn er in regionaal opzicht in de ruimtelijk ordening en in de planvorming gigantische uitdagingen, ik noem op verkeer en vervoersgebied maar even de verdubbeling van de A1 en OV Saal, hier is de HOV ontwikkeling in Hilversum een veredeld fietspad bij! Ook de bouwontwikkeling in de Bloemendalerpolder en het KNSF terrein zijn enorm, dan is het REGEV terrein ineens een beperkt bouwplan! Maar ook ons geroemde illusielandschap moet behouden blijven voor de toekomst, natuur- en landschapsbehoud vraagt om een regionale vuist. De wethouder van Hilversum en/of Bussum krijgt geen voet aan de grond bij de minister in de Den Haag, aldus de heer Winsemius uit ervaring sprekend, die heeft wel wat anders aan zijn hoofd. Maar het komt anders te liggen als er een vertegenwoordiger komt die de hele regio vertegenwoordigd. Ook onze positie tussen de steden Utrecht, Amsterdam, Amersfoort en het opkomende Almere vraag om een heroriëntatie. De huidige situatie, met negen kleine muizen tussen de vier grote olifanten om ons heen, zullen niet als natuurlijke reflex de olifanten laten schrikken, maar zij zullen slecht schouderophalend verder gaan waar men mee bezig was. Natuurlijk het gewest Gooi en Vechtstreek en burgemeester en wethouders uit diverse gemeenten doen keurig mee in samenwerkingsverbanden met Amsterdam, Utrecht en Amersfoort, maar vaak in constructies die men in deze steden helemaal niet kent; ik durf de stelling aan, dat ze ons daar zien als een soort politieke curiositeit, rare jongens en meisjes daar in de Gooi en Vechtstreek!
Maken we van het Gooi een soort Europese Unie?
Dat er in het Gooi de bereidheid tot samenwerking is, laten de ontwikkelingen in de afgelopen jaren al lang zien. De samenwerking wordt alleen maar intensiever, soms ook wettelijk verplicht zoals in de brandweerzorg. Deze veiligheidsregio in de brandweerzorg kan momenteel zelfs geeneens gecontroleerd worden door de negen gemeenteraden, want daar voorziet de wettelijke regeling niet in. Kortom de negen burgemeesters kunnen doen wat ze zelf willen. Als gemeenteraadsleden de angst niet overwinnen om de grens over te steken om bestuurlijk te herindelen, dan worden zij veredelde lantaarnpaalbewakers! Ook het regionaal samenwerken op afstand is aantrekkelijk, je hoeft tenslotte niet aan je inwoners te vertellen dat bestuurlijk herindeling noodzakelijk is, maar lijdt tot de bestuurlijke situatie dat het Gooi een soort Europese Unie wordt, de bestuurders regelen het en het parlement staat machteloos. Natuurlijk, ook ik frons bij wenkbrauwen bij schaalvergroting, zie in dat het niet altijd geld oplevert, weet dat de bestuurlijke afstand tot de Hilversummers of Bussummers groter kan zijn als je wilt. Maar hoe lang blijven we het goedvinden dat we in de Gooi en Vechtstreek essentiële politieke onderwerpen als de volkshuisvesting, sociale zaken, de WMO, de gezondheidszorg, de brandweer, de jeugdzorg en straks ook de AWBZ regionaal regelen, maar niet kunnen controleren of kader stellend kunnen optreden, zoals de lokale democratie in Nederland bedoeld was, dus rechtstreeks via de lokale overheid, met gemeenteraadsleden die ook de macht en middelen hebben om het te kunnen beïnvloeden, deze opdracht om de lokale democratie te herstellen is voor alle negen gemeenten veel hoger, als het omgekeerde Calimero-effect bewerkstelligen. Dus collega’s in Bussum, Naarden, Laren, Blaricum, Huizen, Weesp, Naarden, Muiden en zelfs Wijdemeren, de Calimero in Hilversum is aardiger als jullie denken en misschien vraagt het beleid in 2013 hier ook wel om!
