De politiek vraagt al jaren om operatie Steenbreek: het vergroenen van tuinen en openbare ruimte. Maar opschieten doet het niet. Druk vanuit de gemeenteraad, ook door de PvdA, moet de zaak weer aan de gang krijgen. Dat is hard nodig, zo hebben we ook afgelopen snikhete zomer ondervonden. Covid-19 voegt daar nog wat urgentie aan toe. Joop Lahaise reflecteert op de voortgang op Operatie Steenbreek.
Hittestress, wateroverlast na stortbuien, het verdwijnen van insecten en vogels en een aanblik om depressief van te worden… dat is wat je in een betonnen nieuwbouwwijk uit de jaren ’80 verwacht maar niet in een tuin- en heidedorp. Toch zijn grote delen van Hilversum precies dat: een stenen vlakte, met hier en daar een grasspriet. Heel wat binnentuinen, voormalige bedrijfsterreinen en zelfs voortuintjes zijn betegeld of met betonplaten afgedekt. Geen wonder dat Hilversum op plek 20 staat van warmste gemeenten (van de ruim 350 gemeenten die Nederland telt); een zorgelijke prestatie.
Gevolgen klimaatverandering
Sommige mensen vinden zo’n stenen tuin handig, want weinig onderhoud. Hoezo handig? Klimaatverandering valt niet meer te ontkennen, zelfs niet door de meeste rechtse cynicus. IJskappen smelten en ook Nederland krijgt een warmer klimaat, met hittegolven van tropische waarden die ook nog langer aanhouden. Veel groen – en dan bedoelen we geen kunstgras of groen geverfd beton – brengt verkoeling. Dat scheelt gauw een paar graden. Dat is pas handig! Helemaal als je vanwege de coronamaatregelen meer tijd thuis doorbrengt dan voorheen.
Een ander gevolg van de klimaatverandering zijn steeds vaker voorkomende zware stortbuien. Al dat regenwater moet ergens naartoe. Hoe meer water doorlatende plekken, hoe beter we dat kunnen beheersen. Ook daarom stenen eruit, groen erin. Of desnoods – voor opritten – waterdoorlatende halfverharding zoals grind. En dan liefst ook nog de regenpijp loskoppelen, zodat het hemelwater de grond in loopt in plaats van het riool.
Stadsnatuur voor biodiversiteit
Het belangrijkste is misschien nog wel de biodiversiteit. Een sjiek woord voor meer groen en dus meer vogels, vlinders, bijen en insecten – die op hun beurt weer als vogelvoer dienen. Ook kleine dieren zoals egels en eekhoorns horen in de stad, als onderdeel van die biodiversiteit. Een gevarieerde stadsnatuur geeft de stad letterlijk lucht, zorgt voor leven en houdt ook ons mensen gezond. Een stadsnatuur in balans is goed voor de luchtkwaliteit en voorkomt plagen, zoals de eikenprocessierups. Koolmezen zijn er dol op… die moeten er dan wel zijn.
Hoe krijgen we een gevarieerde stadsnatuur met veel groen? Door Hilversummers bewust te maken van het belang van groen. Door ze te laten zien dat groene tuinen toch echt veel mooier en aangenamer zijn dan al dat grauwgrijze steen en beton. En door Hilversummers een handje te helpen bij het verwijderen van steen, grindtegels en asfalt. Daarin voorziet operatie Steenbreek, bijvoorbeeld met subsidie voor particulieren die hun terrein willen vergroenen. Wat er ook bij hoort: tips om je tuin zonder al te veel moeite groen, vrolijk en diervriendelijk te maken zonder Roundup of ander gif.
Maak er werk van
Daarnaast moet de gemeente het goede voorbeeld geven, en het niet laten bij mooie vergezichten zoals een toekomstig groen Oosterspoorplein. Het kan sneller, het kan nu: stenen eruit en wilde bloemen en struiken erin. Leuk hoor, zo’n tijdelijke ‘kwekerij’ op het Stationsplein, maar in plaats van daar ondernemerschap te promoten en evenementen te organiseren zou de gemeente er reclame moeten maken voor een groen en gezond Hilversum. Een mooie, bescheiden eerste stap is het vergroenen van vier pleinen in Hilversum-Oost. Maar als het aan de PvdA ligt, krijgen we sneller en meer groen dan nu in de planning staat.
De gemeenteraad wilde jaren geleden al werk maken van operatie Steenbreek. Maar lood in de grond stak daar een stokje voor. Lood zit vooral in het centrum en in delen van oost, waar vroeger fabrieken stonden. Op zich is loodverontreiniging niet zo gevaarlijk. Voor spelende kleine kinderen is lood echter een risico, want die kunnen het inslikken als ze in het zand spelen. In theorie, want lood is zwaar en zit doorgaans te diep voor kleine kinderklauwtjes. De PvdA vindt het niettemin terecht dat de gemeente voorzichtig is. Maar te voorzichtig is ook niet slim. Daarom is het tijd om nu toch echt met operatie Steenbreek van start te gaan. Daar hoort bij dat bewoners goed worden geïnformeerd over bodemverontreiniging en dat ze zo nodig geholpen worden bij het saneren van de bodem.
Joop Lahaise
In Hilversum telt iedereen mee. In het rijke Gooi mag niemand in armoede leven en is iedereen zeker van een menswaardig bestaan. De gemeente zet in op het bestrijden van armoede, op effectieve schuldhulp en het begeleiden van wie dat nodig heeft naar werk, scholing of een zinvolle bijdrage aan de gemeenschap. Een uitkering moet
Meer over Joop Lahaise
