Tijd voor forensenbelasting, da’s wel zo eerlijk

De gemeente Wijdemeren heeft enkele jaren geleden forensenbelasting ingevoerd. Hilversum doet er verstandig aan dit voorbeeld zo snel mogelijk te volgen, vindt de PvdA. Gemeenteraadslid Kees Bakker legt uit waarom.

De gemeente kan forensenbelasting opleggen aan wie meer dan 90 dagen een gemeubileerde woning voor zichzelf aanhoudt, zonder dat die zijn hoofdverblijf is. De bewoner houdt dus in een andere gemeente, of zelfs in een ander land, domicilie. Met andere woorden, hij of zij woont hier maar half, in een tweede huis, een zogeheten pied-à-terre of soms zelfs een derde, vierde huis.

Forensenbelasting is bedacht om mensen die in de gemeente wel een woning bezet houden maar er geen ingezetene zijn mee te laten betalen aan de gemeenschappelijke voorzieningen. Maar, zo horen wij al tegenwerpen, ook wie hier weinig is betaalt toch mee via de lokale heffingen, met name de onroerende zaakbelasting (OZB)? Dat is maar gedeeltelijk waar.

Een gemeente krijgt veruit de meeste inkomsten van het rijk, en wel via het gemeentefonds. Een van de factoren op grond waarvan de hoogte van deze rijksuitkering voor de gemeente wordt berekend is het aantal geregistreerde inwoners. Mensen met een tweede huis staan niet als ingezetene ingeschreven en zijn formeel dus geen inwoner. Ze tellen niet mee voor het gemeentefonds. Maar ze profiteren wel van door de gemeente bekostigde voorzieningen. Hierdoor loopt de gemeente dus inkomsten mis. Dat kan de gemeente deels compenseren via een forensenbelasting. De opbrengst gaat naar de algemene middelen van de gemeente. Die kan deze inkomsten naar eigen inzicht besteden.

Om principiële én praktische redenen

Het is best vreemd dat Hilversum nog altijd geen forensenbelasting kent, terwijl er veel tweede huisbezitters in onze gemeente verblijven. Zij dragen dus veel minder aan Hilversum bij dan hun buren die hier wel staan ingeschreven , terwijl ze hier wel graag verblijven. De PvdA heeft daar moeite mee, niet uit afgunst maar om principiële en praktische redenen.

Woon je in Hilversum, al is het maar een paar maanden per jaar of alleen in het weekend, dan profiteer je van onze voorzieningen. Logisch dat je daar dan net als iedereen aan bijdraagt. Dat is wel zo eerlijk. Daar komt nog iets bij. Niemand kan in meer dan één huis tegelijkertijd wonen. Twee of nog meer huizen in bezit hebben, voor louter eigen gebruik, draagt niet bij aan het oplossen van de woningnood. Integendeel, en wat schaars is willen we liefst zo eerlijk mogelijk verdelen.

In de gemeenteraad werd mij door een VVD-raadslid gevraagd of forensenbelasting niet een vorm is van ‘mensen met een tweede huis pesten’. Dat is het in onze ogen absoluut niet. Wanneer je zo rijk bent dat je er een tweede huis op na kunt houden, mag je daar best iets meer voor over hebben. En het enigszins compenseren van het bezet houden van een woning waar een woningzoekende zou kunnen wonen vinden wij in tijden van woningnood ook geen vreemde gedachte. Met extra inkomsten kan de gemeente meer doen voor woningzoekenden.

Daar komt nog een heel praktische reden bij. Wijdemeren kent al forensenbelasting. Tijdens de behandeling van het Herindelingsontwerp Wijdemeren Hilversum in de gemeenteraad op 11 december kwam de forensenbelasting aan de orde. Onderdeel van de samenvoeging van beide gemeenten is dat het straks niet uitmaakt waar je woont, voor wat betreft lokale lasten. Inwoners van Wijdemeren betalen straks ‘ons’ veel lagere OZB-tarief. Niet zo gek dus dat we van Wijdemeren de forensenbelasting overnemen, voor de hele nieuwe gemeente.

Als we dat niet doen mist Hilversum inkomsten. Ook niet onbelangrijk: de straks veel lagere OZB in Wijdemeren bevoordeelt straks vooral eigenaren van dure huizen. Het afschaffen van de forensenbelasting bevoordeelt nog meer zeer welgestelden. Neen, we willen geen tweedewoningbezitters pesten, maar we hoeven ze toch ook niet een extra voordeel te gunnen ten nadele van wie hier wel echt woont. Toch?

Gemeenten met forensenbelasting (uit ‘Haalbaarheidsstudie
forensenbelasting’ i.o.v. de gemeente Amsterdam)

Zijn we dan de enige middelgrote gemeente met forensenbelasting? Zeker niet, Maastricht met ruim 120.000 inwoners (evenveel als straks Hilversum-Wijdemeren) ging ons voor. Net als onder andere Ede, Schagen, Noordwijk. Al met al ruim 40 procent van alle gemeenten. Zie ook het lijstje hiernaast, overgenomen uit een rapport in opdracht van de gemeente Amsterdam. Ook Amsterdam onderzoekt een pied-à-terrebelasting, zoals forensenbelasting ook wel wordt genoemd. De hoofdstad kent relatief veel tweedehuisbezitters, die ook het Gooi meer en meer ontdekken als groener, rustiger en toch heel centraal gelegen.

PvdA Hilversum is voor het zo snel mogelijk invoeren van forensenbelasting. Dat scheelt straks een hoop gedoe bij de definitieve samenvoeging van Hilversum en Wijdemeren.