Column Jacqueline: het kan verkeren

Als directeur-secretaris van het Centrum van Lokaal Bestuur, de ondersteunende organisatie voor alle lokale PvdA politici, schrijft Jacqueline Kalk regelmatig columns over wat haar opvalt in de politiek, lokaal of landelijk. Hieronder volgt haar meest recente column, over het stijgen en dalen van populariteit voor politieke partijen.

Populariteit. Het is een raar concept. Vluchtig ook. Het ene moment heb je het, even later ben je het volledig kwijt. Madonna krijgt de kaarten voor haar concerten niet meer verkocht, terwijl deze nog niet eens zo lang geleden per opbod werden verkocht. Schrijvers kunnen ‘in’ zijn, alle talkshows bezoeken en toch kan een volgend boek bij de ramsj eindigen. Met politieke partijen gaat het niet veel anders. Na jaren van succes lijkt de PVV de vrije val te hebben ingezet en is het afwachten hoe lang ‘the new kid on the block’ de populariteitspoll op rechts lang blijft winnen.

Ervaringsdeskundige

Populariteit is lastig om mee om te gaan. Wie het heeft, wentelt zich het liefst in alle aandacht, luistert vooral naar mensen die je ophemelen en ziet in talkshow een nieuw thuis. Je waant je op een wolk. Een wolk waar je even gemakkelijk van af valt. Vaak totaal onverwacht en zonder zachte landing. Als PvdA hebben we dat aan den lijve ervaren. We kunnen ons met recht ervaringsdeskundige noemen.

Populariteit is weer stijgende

En met die ervaring kom je tot nieuwe inzichten. Zo weet je dat je de ene periode geliefder bent dan de andere, dat die periodes elkaar afwisselen en dat dit lot uiteindelijk niemand bespaard blijft. Wij zitten weer in een periode dat onze populariteit stijgende is. Voorzichtig, maar zichtbaar. Kijk naar de uitslag bij de Europese verkiezingen en de recente peilingen.

Verlies doet pijn

Dat heeft allerlei consequenties. Vooral mooie, maar ook zaken, waar je misschien wat meer tijd voor moet nemen. In de politiek is de winst van de een het verlies van de andere. De SP keert niet terug in het Europees Parlement. Dat is een behoorlijk hard gelag. En ook als je vindt dat ze dat vooral aan zichzelf hebben te danken, weten we als ervaringsdeskundige dat een dergelijk verlies ontzettend veel pijn doet.

Schuld geven

In 2018 zijn wij in een aantal gemeenten onze laatste zetel kwijt geraakt. Op zichzelf al vreselijk, maar als je denkt aan de moeite en volharding die nodig is om terug te komen ook heel erg lastig. Wanneer je zo verliest, is er altijd de neiging om iemand of iets de schuld te geven. Heel menselijk, je hoeft dan minder naar jezelf te kijken. En bij een groot verlies volgt onherroepelijk een uittocht van nog meer mensen.

Hoe ga je om met overstappers?

Dat lot lijkt ook de SP niet bespaard te blijven. Het rommelt. Mensen stappen op en zoeken hun heil elders. Niets nieuws, we kennen het uit eigen ervaring. De vraag is wel hoe we daarmee omgaan. Hoe ga je om met politici die tijdens de rit van partij willen veranderen en zich willen aansluiten bij ons? Bieden we lokaal onderdak en worden we het nieuwe huis voor bijvoorbeeld teleurgestelde SP’ers? Of kijken we daar toch wat anders naar?

Werk samen op de inhoud!

Want wat zou je er zelf van vinden als een fractielid naar de concurrent overstapt? En is dat eigenlijk geen kiezersbedrog? Kiezers stemmen immers op een partij en geven die partij voor vier jaar een mandaat. Daarom onderteken je bij ons ook een interne bereidverklaring. Daarmee beloof je je zetel terug te geven aan de partij als je er om wat voor reden dan ook genoeg van hebt. Andersom geldt dat natuurlijk ook. Wie niet meer verder wil voor zijn partij, hoort zijn zetel terug te geven. Dus werk vooral samen op de inhoud, smeedt coalities met partijen, inwoners, verenigingen en belangengroepen, maar houd je verre van partijwisselingen. Al was het maar, omdat we als ervaringsdeskundigen weten dat ook dit tijdelijke bewegingen zijn.

Afbeelding header: Peter Hilz | Hollandse Hoogte