Laat Hilversum Ter Apel in de kou staan?

UPDATE – Moeten vluchtelingen hartje winter buiten of op z’n best in een tent slapen? PvdA-Hilversum vindt dat we als rijke gemeente best iets extra’s kunnen doen. Daar denkt dit college (Hart voor Hilversum, VVD, CDA, GroenLinks) anders over. Het nieuws over asielzoekers in de kou schokte Nederland, maar doen we er ook wat aan? De raadscommissie vergaderde woensdag 13 december over het Beleidskader Asielaanpak. Namens de PvdA herhaalde Joop Lahaise de omroep om óók noodhulp te bieden in geval van crisis, zoals nu in Ter Apel. 

Fractievoorzitter Jacqueline Kalk had voor de raad van 6 december een motie opgesteld, door de hele PvdA-fractie ondertekend. In haar voorstel wees ze op de mensonterende toestanden in Ter Apel. Asielzoekers slapen alweer twee maanden noodgedwongen op stoelen of op de grond. Het Rode Kruis biedt hulp alsof Nederland een oorlogsgebied is. Dat doet het Rode Kruis onder andere door het plaatsen van een tent met mobiele douches, het uitdelen van dekens, luchtbedden en douchespullen.

Burgemeester Velema van de gemeente Westerwolde, waarin Ter Apel ligt, heeft gemeenten opgeroepen in ruimte te bieden voor de opvang van asielzoekers. Er zijn per direct extra noodopvangplekken nodig om deze schrijnende situatie te stoppen. Jacqueline: “Wegkijken van deze noodsituatie in Ter Apel is geen optie meer.”

Of toch wel? Onze oproep luidde: gebruik hotels, leegstaande panden en andere geschikte plekken om noodopvang te organiseren. Doe het niet straks, maar doe het nu! De PvdA vindt ook dat er in samenspraak met het COA een asielzoekerscentrum moet worden ingericht. Tot onze verbazing steunden alleen de SP en twee D66-gemeenteraadsleden onze oproep. Ook in de commissie van 13 december over asielopvang waren het deze twee partijen, naast de PvdA, die voor meer medemenselijkheid pleitten. 

Voor alle duidelijkheid: het Beleidskader Asiel waar de commissie over sprak en waar de coalitie zich achter verborg, gaat over de manier waarop Hilversum komende jaren asielzoekers een plek geeft. Met of zonder Spreidingswet dienen alle Nederlandse gemeenten daar een rol in te nemen, naar draagkracht. De motie van PvdA Hilversum ging over crisisopvang.

Vragen we teveel van de Hilversummers? Wij vinden van niet. Medeondertekenaar Joop Lahaise: “We hebben het niet over honderden asielzoekers maar over het helpen van mensen in nood. En we hebben het over hulp aan een collega-gemeente in nood, namelijk Ter Apel. Waar is onze solidariteit? En ja, natuurlijk verwachten dat buurgemeenten als Laren, Blaricum en Gooise Meren meedoen. Die vangen nu helemaal niemand op.”

PvdA-fractiemedewerker Kees Bakker: “Het is echt heel jammer dat Hilversum geen extra bijdrage levert voor dit enorme probleem. Natuurlijk weten we dat Hilversum een mooi beleidskader asielopvang ontwikkelt. Maar daar helpen we de mensen in Ter Apel nu niet mee. En daarmee laten ook de burgemeester van Ter Apel alleen staan. Echt een gemiste kans voor Hilversum.”

NRC bericht dat er voor 1 januari 2024 vierduizend opvangplekken nodig zijn. Dat heeft demissionair VVD-staatssecretaris Eric van der Burg gezegd na afloop van de ministerraad. Om het noodzakelijke aantal opvangplekken te realiseren doet de VVD-staatssecretaris een beroep op onder meer de Vereniging Nederlandse Gemeenten, het Veiligheidsberaad en het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA). Hij kijkt ook naar defensielocaties. ‘Bij Defensie zien we bepaalde locaties waar dat zou kunnen’, aldus Van der Burg in NRC, die ook zegt daarvoor toestemming te moeten krijgen van gemeentebesturen.

Dagblad Trouw ziet een ‘onveilige, onhoudbare’ asielopvang in Ter Apel. Asielzoekers slapen in een tent en ondertussen ‘doen 185 gemeenten helemaal niets.’ De Groningse commissaris René Paas is dan ook nijdig, meldt de krant: ‘Als Nederlandse bestuurders op hun handen blijven zitten, breekt hier de pleuris uit.’ Overigens doet Hilversum niet helemaal niks. Het aantal asielzoekers staat op dit moment op 185, aldus Trouw, dat zich baseert op cijfers van het COA en het Rijk.

De raadscommissie van 13 december besprak het Beleidskader Asielaanpak. De PvdA is op zich niet ontevreden over de aanpak, die voorziet in de opvang van in totaal 360 personen. Hilversum kiest voor kansrijke asielzoekers – die dus grote kans maken op een verblijfsvergunning – met de nadrukkelijke wens dat het grootste deel mag blijven en Hilversummer wordt. Op Hart voor Hilversum na toonden alle partijen zich in beginsel positief. De VVD hield een slag om de arm, in afwachting van een nieuw radicaal-rechts kabinet.

De PvdA prijst het in gesprek gaan met de bevolking, zodat niemand zich straks overvallen voelt door de komst van nieuwe asielzoekers. Er is veel vrees voor verdringing op de woningmarkt, extra beslag of zorg en onderwijs, en gedoe rond zich vervelende jonge mannen. Dat zijn angsten die nier alleen moeten worden weggenomen maar ook serieus moeten worden geadresseerd, meende PvdA’er Joop Lahaise. “360 Asielzoekers op een bevolking van 93.000 is natuurlijk prima te doen. Maar zorg wel bijtijds voor extra voorzieningen en wees eerlijk over de realiteit dat een deel van deze asielzoekers straks ook een woning nodig zal hebben. Die zul je dus moeten realiseren.”

GroenLinks-wethouder Bart Heller ontkende. Volgens hem kiest Hilversum juist voor asielzoekers omdat die, anders dan statushouders, geen woning nodig hebben. Lahaise: “Ja, dat is voor nu, de korte termijn. Maar de bedoeling is juist dat deze asielzoekers straks een verblijfsvergunning krijgen. Wees liever eerlijk. Daar kweek je meer draagvlak mee dan met mooie verhalen.” Met de SP vindt de PvdA dat de opvangcentra vooral in wijken moeten komen met voldoende ruimte en welvaart. Daarbij mag ook weleens ook beroep worden gedaan op buurgemeenten als Laren en Blaricum. En: “Met zo’n bescheiden opgave kan er best iets extra worden gedaan aan noodopvang, al is het maar uit solidariteit met Ter Apel.”

Wordt vervolgd op 20 december als de gemeenteraad over het Beleidskader Asielaanpak stemt.

(foto is een schermafbeelding van Dagblad Trouw)