Een bijstandsbeleid in vertrouwen

24 januari 2018

Het kan iedereen overkomen. Je baan verliezen en er niet direct in slagen om weer een nieuwe baan te vinden. En als je werkloos wordt, heb je het niet makkelijk. Samen met honderdduizenden anderen is het vechten om een plekje op de arbeidsmarkt. Voor oudere werklozen is het nog moeilijker om weer aan de slag te komen. Niet omdat men niet wil, maar wel omdat er nogal wat vooroordelen zijn over oudere werklozen (te duur, niet flexibel genoeg, eigenwijs, vaker ziek enz). Voor alle mensen die werkloos zijn (geworden) is het zo dat als je langer dan 2 jaar werkloos bent, het steeds moeilijker wordt om weer aan de slag te komen. Ook nu het tij langzaam begint te keren, is het voor velen nog steeds lastig om nieuw werk te vinden. Als je dan na afloop van je WW-uitkering in de bijstand terecht komt, voelt dat als een dieptepunt. Je komt in een wereld terecht waarin controles en sancties de boventoon lijken te voeren en het vertrouwen in jou laag lijkt te zijn. Wij vinden dat mensen in de bijstand moeten worden geholpen door de gemeente. Het gaat erom dat werklozen perspectief op een baan moet worden geboden. Uitvoering van de bijstand zou veel meer moeten gaan over vragen als,’ Wat heb jij op dit moment nodig in je leven? En hoe kunnen wij je helpen daar te komen?’ Daarom pleiten wij voor een cultuurverandering in het bijstandsbeleid, van werken vanuit wantrouwen naar werken gebaseerd op vertrouwen.

Voor ieder persoon een eigen aanpak

Nu is het zo dat je elke week moet solliciteren. Zolang je een uitkering hebt wordt een tegenprestatie verlangt. Deze tegenprestatie is vaak bezigheidstherapie. Het is geen echte baan én het betaalt al helemaal geen echt loon. De enige ontsnapping aan dit keurslijf is een vrijstelling aanvragen omdat je vrijwilligerswerk doet. Maar kan je dat nog ‘vrijwillig’ noemen? Voldoe je niet aan de regels, dan wordt je gekort op je uitkering. Het is de vraag of deze benadering, die gebaseerd is op wantrouwen en sancties, mensen helpt bij het vinden van werk. Wij kunnen ons goed voorstellen dat je je daarmee niet geholpen voelt. Ieder persoon en elke situatie is namelijk anders en een dwingende, negatieve aanpak werkt zelden motiverend. Voor diegene die graag aan het werk wil en zijn stinkende best doet, werken controlemaatregelen en sancties alleen maar als rem. Wij geloven in stimuleren en ondersteunen bij het vinden van werk. Er kunnen allerlei redenen zijn waarom het wat moeilijker is om weer aan de slag te komen. Soms is er eerst bijscholing nodig of moeten andere problemen opgelost worden. Wij vinden dat het beter is om eerst samen te kijken wat je nodig hebt om weer aan de slag te kunnen komen, dan een verplichte tegenprestatie te vragen die geen enkel probleem oplost.

Geef je bewoners vertrouwen

Wat maakt het dat de samenleving zo hardvochtig omgaat met mensen met wie het even niet zo goed gaat? Die nodeloos moeten solliciteren. En van 500 sollicitaties die niet leiden tot een baan wordt elk mens alleen maar verdrietiger. Wij willen dit veranderen. Het is tijd om als gemeente weer het vertrouwen terug te geven. Zo zijn wij er onder andere voor om de sollicitatieplicht en, binnen de beschikbare ruimte, de verplichte tegenprestatie af te schaffen, als dit zinloze eisen zijn en er eerst andere belemmeringen moeten worden opgeruimd. 500 sollicitaties zonder resultaat gaat alleen maar ten koste van het zelfvertrouwen. En harken met een WO-opleiding helpt ook niet bij het vinden van een baan. Daar moeten betere alternatieven voor komen zoals bijvoorbeeld het basisinkomen. Daarnaast vinden wij dat de gemeente een meer coachende en ondersteunende rol moet spelen om mensen in de bijstand te helpen zelfstandig hun leven weer op te pakken. Naast hen staan en samen kijken naar de mogelijkheden. Met een plan wat niet onder druk, maar in samenwerking tot stand komt.