Omroeptoren als levend monument 100-jarige Mediastad

Onze Joop Lahaise breekt een lans voor de televisietoren in Hilversum. Hij wil Hilversum in haar 100-jarig bestaan als Mediastad verrijken door deze zeer bekende toren monumentale status te geven en open te stellen voor het publiek. Hieronder volgt zijn betoog.

Je ziet ‘m al van grote afstand, hoog boven de Gooise bossen uitsteken: de omroeptoren. Sommige Hilversummers noemen hem liefkozend de ‘Man-bijt-hond-toren’ naar het logo van het gelijknamige tv-programma, dat als een levensgrote graffiti-tag bovenaan de toren prijkt, zoals oude fabriekshallen vaak onder de graffiti zitten. De omroeptoren lijkt niet echt te worden gekoesterd als landmark voor mediastad Hilversum, laat staan als modern industrieel monument. PvdA Hilversum vindt dat ‘onze’ toren monumentenbescherming verdient. En waarom stellen we de toren niet permanent open voor publiek?

Hoger dan de domtoren

Met zijn 196 meter neemt de omroeptoren de achtste positie in op de lijst van hoogste Nederlandse constructies, hoger dan de Utrechtse Domtoren en de Sint-Vituskerk (op drie na hoogste kerktoren van Nederland). Hij is, inclusief de stalen antennemast, sowieso de hoogste toren van Noord-Holland, hoger dan de 175 hoge Nuon-schoorsteen in het Amsterdamse havengebied. De toren stamt uit 1971-1973. Als architect wordt de Bussumer Jan van der Zee genoemd, die in Hilversum kantoor hield. A. Auer, architect van de Rijksgebouwendienst, wordt als medeontwerper genoemd. Opmerkelijk aan het ontwerp is dat de toren, als enige Nederlandse zendmast, vierkant is, met bovenin vier open en drie ommuurde terrasringen. Naar verluid was de vierkante vorm een eis van de Hilversumse welstandscommissie, als verwijzing naar de hoekige stijl van Dudoks beroemde gemeentehuis. Het is hoe dan ook een unieke, markante toren en een echte landmark, die de status van monument verdient.

Openstellen voor publiek

De zendmast is nog steeds in functie en herbergt onder meer een datacentrum. Ik vraag mij af of er niet meer functies mogelijk zijn, om de toren voor een breed publiek te laten leven. Hilversum Mediastad kan zich per slot van rekening nauwelijks een aansprekender symbool voorstellen dan zijn beeldbepalende omroeptoren. De toren wordt nog altijd gebruikt en de vraag is dan ook wat er in combinatie met de bestaande functies (zendmast, datacenter) mogelijk is. Zelf denk ik aan een panoramadek in combinatie met een deels museale inrichting, in samenwerking met Beeld & Geluid, dat andere iconische mediagebouw in Hilversum. Wellicht is er ruimte voor horeca: het hoogste restaurant van het Gooi. Vanzelfsprekend hoort een stevige opknapbeurt bij het plan, met als kers op de taart een bescheiden – de omringende bossen en woonwijken niet verstorende – uitlichting, die van de toren ook in het donker een herkenbaar baken maakt.

Toeristische attractie voor Mediapark

Voor Hilversum kan een publieksfunctie een economische stimulans betekenen, met meer – ook toeristische – levendigheid tot in het centrum. Een mediaroute vanaf Beeld & Geluid door het Mediapark met als letterlijk hoogtepunt een bezoek aan het panoramadek op de toren ligt voor de hand. Bij een eventuele ontwikkeling tot attractie horen dan ook een slimme route met zoveel mogelijk gebruik van openbaar vervoer (Intercitystation CS zowel als station Mediapark) en parkeergelegenheid buiten het centrum (ook te gebruiken als transferium naar het centrum). De route zelf biedt kansen voor nieuwe creatieve bedrijvigheid, horeca en verblijfsaccommodaties (hotel, short stay).

Wat willen we gaan doen?

• Monumentenstatus bepalen voor de televisietoren
• Onderzoek gebruiksmogelijkheden in samenspraak met huidige eigenaar/gebruikers, omwonenden en overige belanghebbende partijen (media, Beeld & Geluid, ondernemers)