Wat is er mis met correct Nederlands?

In correct en helder Nederlands communiceren, een gemeentelijke website met kloppende informatie… wie kan daar nu op tegen zijn? Nou, het Hilversumse college van burgemeester en wethouders bijvoorbeeld, gesteund door een raadsmeerderheid. Dat heet coalitietrouw. Ook een Wim de Bielaan zag de raad niet zitten, hoewel wethouder Karin Walters daar niet eens zo onwelwillend tegenover stond. Daar sta je dan als oppositiepartij, aan het eind van een lange raadsvergadering met ‘nul’ spreektijd over.

De raad van begin april stond in het teken van het nieuwe cultuurbeleid. Een mooie notitie getiteld Momentum, met voor de verandering niet eens zo heel veel taalfouten, die ene opvallende daargelaten: ‘De media is…’ in plaats van ‘de media zijn’. Spijkers op laag water? De grote schrijver George Orwell zei: ‘Als denken de taal kan bederven, kan de taal ook het denken bederven.’ De media als enkelvoud staat voor een politiek beladen idee, populair in extreemrechtse en extreemlinkse kringen, over de media als één blok. Het Angelsaksische ‘de media is’ gaat niet uit van een verscheidenheid aan media maar van een mediacomplot.

Maar het waren vooral eerdere beleidsstukken die inspireerden tot het opstellen van een zogeheten ‘motie vreemd aan de orde’: een voorstel over een onderwerp dat niet op de agenda staat. Als PvdA-fractie wilden we aandacht voor correct taalgebruik. Beleidsnotities en raadsvoorstellen zijn namelijk nogal eens onleesbaar vanwege het kromme Nederlands, de vele afkortingen en het ambtelijke jargon. En daar moet je dan als raadslid je oordeel over geven en als burger wijs uit worden. De oplossing is niet eens zo ingewikkeld: gewoon wat eindredactie, zoals ze dat doen op krantenredacties.

De motie ketste, tot mijn verbijstering, direct af op onze burgemeester, die wellicht zijn ambtenaren in bescherming meende te moeten nemen. Zo slecht geschreven was het toch allemaal niet? En die website – waar we ook een motie over hadden – was net helemaal vernieuwd, ‘volgens de nieuwste standaarden’, zo suste hij de raad.

Tja, maar als je dan begin maart zoekt op ‘bestemmingsplan Hilversum 1221’ en je stuit op een ‘nieuwsbericht’ over een inloopavond op 9 maart met ‘wethouder Floris Voorink, dan wekt dat toch enige verbazing. Wethouder Voorink is namelijk al een tijdje weg, al zal niet iedere Hilversum dat paraat hebben. Ah ha, bedoeld wordt waarschijnlijk 9 maart 2022. Maar aangezien het een ongedateerd ‘nieuwsbericht’ is, had ik het niet raar gevonden als er iemand 9 maart j.l. naar buurthuis De Geus was getogen om onze Floris eens even stevig aan de tand te voelen over alle mooie plannen voor postcodegebied 1221.

Alle gekheid op een stokje, een overheidswebsite dient accuraat te zijn. De informatie op zo’n website moet gewoon kloppen. PvdA-fractievoorzitter Jacqueline had daar eerder dit jaar al opmerkingen over gemaakt, wijzend op informatie over minimaregelingen. Wethouder Bart Heller (GroenLinks) beloofde beterschap. Dat vonden wij een constructieve reactie. Ook DH-fractievoorzitter Edwin Göbbels kwam met een voorbeeld van missende informatie op de website.

Maar burgemeester Gerhard van den Top was niet te vermurwen. “We werken al keihard aan de website en wijzen deze overbodige motie dan ook af”, klonk het gedecideerd. De norm was al taalniveau B1 (eenvoudig Nederlands), lichtte de burgemeester toe. Maar daar ging de motie dus niet over, zij ging over het bieden van de juiste informatie op de website. Vervangend voorzitter Olaf Streutker (CDA) vond het allemaal wel prima zo, en ach… het was ook al laat. Daarbij had het CDA-raadslid nog een leuke verrassing voor de PvdA in petto, bij wijze van uitsmijter.

Vervolgens kwam ons voorstel om betere teksten te produceren. Wat minder taalfouten s.v.p. Kan iemand daar op tegen zijn? U raadt het al… ook die kon de goedkeuring van de burgemeester niet wegdragen. Correct Nederlands? “Het heeft onze aandacht, maar een klein taalfoutje zal heus nog wel een keer voorkomen, meneer Lahaise.” Dien je als oppositiepartij een voorstel in waarvan je denkt dat het alleszins redelijk is, in het belang van de burger én het gemeentebestuur, word je geframed als taalpolitie.

Wim de Bie

Op naar de laatste motie van deze avond, twee weken na het overlijden van Wim de Bie. Een televisiepersoonlijkheid van uitzonderlijke statuur, en voor de verandering niet besmet met een of andere affaire. Dat laatste kunnen we helaas niet van iedere levende BN’er zeggen die op of rond het Mediapark in een straatnaam is vereeuwigd. De PvdA zou graag zien dat De Bie ergens op het park of elders in ons mediadorp een vermelding krijgt.

Ook dat voorstel was buiten de waard gerekend, nu in de persoon van CDA-voorman Olaf Streutker. Die was er eens goed voor gaan zitten. Die heidense De Bie… wat denkt de PvdA wel! Had PvdA-raadslid Lahaise afgelopen najaar zelf geen heisa gemaakt over de Shula Rijxman-route in het Spanderswoud? Uit de krochten van het raadsarchief had de CDA’er bovendien een zin tevoorschijn getoverd waaruit zou blijken dat de PvdA überhaupt geen straten naar personen wil vernoemen. Nogal hypocriet dus, meende hij. Streutkers aanval vroeg om een reactie, maar dat was buiten de burgemeester gerekend, die zijn voorzittersstokje inmiddels weer had overgenomen: “Uw spreektijd zit erop, meneer Lahaise.” Tja, daar sta je dan.

Gelukkig hebben we als PvdA Hilversum nog een website voor wat tegengas. De gewraakte zin stond inderdaad in onze schriftelijke vragen over de Shula Rijxman-route, een afscheidscadeau aan de voormalige NPO-bestuursvoorzitter en (inmiddels ook al weer ex-)wethouder te Amsterdam. De zin luidde: ‘De PvdA-fractie is van mening, met alle respect voor Shula Rijxman als bestuurder, dat personen, ongeacht hun verdiensten, niet in de openbare ruimte moeten worden geëerd met iets blijvends als een standbeeld, een straatnaam of in dit geval een ‘route’. Ook moet iedere schijn van vriendjespolitiek worden vermeden.’

Olaf had dus een punt? Nee, natuurlijk niet. Alsof wij tegen een Dr. J.M. den Uylplein, Berlagelaan of Lopes Diaslaan zouden zijn. Stuk voor stuk grote sociaaldemocraten. De door Olaf aangehaalde zin bevat domweg een slordige fout: een weggevallen woord, namelijk ‘levende’. In een normaal debatje was zo’n misverstand makkelijk rechtgezet, maar helaas… onze spreektijd was op. Persoonlijk ben ik voor het bewaken van de vergaderorde, en dat doet burgemeester Gerhard van der Top doorgaans ook prima. Maar je kunt ook overdrijven. Of de democratie daar nou zo mee gediend is?

Wethouder Karin Walters had nog wel spreektijd. Voor haar reactie citeren we graag de Gooi en Eembode: ‘Wethouder Karin Walters zei dat er ook binnen het college was gesproken over een Wim de Biestraat, maar vond nu al een straatnaam naar hem vernoemen wat ver gaan. De vraag was volgens haar ook of het college dat moest bepalen. Zij gaf daarom de gemeenteraad de vrije keuze. Uiteindelijk stemde een ruimte meerderheid van de raad tegen het voorstel (5-31). Dat werd behalve door de PvdA en SP gesteund door Malika Boukhriss van Hart voor Hilversum.’ Er komt dus geen Wim de Bielaan, -straat of -plein. Zelfs geen De Bierotonde. Hilversum houdt het liever bij de Joost den Draaijerrotonde – vernoemd naar de nog levenslustige ex-dj en in Portugal woonachtige vastgoedondernemer Willem van Kooten – en de Familie de Mollaan.

Sociaal beleid en cultuurbeleid

Ging het ook nog over serieuze zaken, tijdens de raadsvergadering van 5 april? Zeer zeker, andere punten waren het Coronaherstelplan, het sociaal beleid van de gemeente Hilversum en de cultuurnota Momentum.  Wat krenten uit de pap, in dit geval uit de kritisch toespraak van PvdA-fractievoorzitter Jacqueline Kalk over het sociaal beleid: “Begrippen als eigen kracht centraal, wederkerigheid, zorgnetwerken en buurtnetwerken zijn vervangen door de opgaven bestaanszekerheid, kansengelijkheid en sterke buurten. Wie kan daar op tegen zijn. Want draai het eens om wie is er voor bestaansonzekerheid, ongelijke kansen en zwakke buurten. Niemand toch?” Jacqueline hekelde de nietszeggendheid van het beleidsstuk.

Ze vroeg zich af: “Gaat deze visie helpen bij hoe je de problemen wilt oplossen? Wij denken van niet. Daarvoor is het allemaal veel te veel hoog over, te weinig gericht en zijn het veel mooie, maar lege frasen. De visie leest ook eerder als een verkiezingsprogramma van het CDA dan als een visie voor heel Hilversum.” Wat we dan wel graag hadden gezien? Plannen om echte problemen op te lossen, zoals: “We noemen er een paar: wachtlijsten, eenzaamheid, personeelstekorten, depressieve jongeren, doorgeschoten marktwerking, mismatch tussen werkzoekenden en de arbeidsmarkt, verslavingen, armoede, geen grip op doorverwijzingen, jeugdzorg die vooral naar de welgestelden gaat, of de specialistische jeugdzorg die wordt opgeslokt door vechtscheidingen. En dan hebben we het nog niet eens over het grootste probleem en dat is de verdeling van schaarste. Schaarste van zorg wel te verstaan.”

Over het cultuurbeleid waren we iets positiever, met ook kritische kanttekeningen. Zo gaat er veel geld naar instellingen als het Wonderfeel-festival (niet eens in Hilversum zelf), Globe (vanwege hoge huur MCO), de nieuwe bibliotheek en De Vorstin. Dat is natuurlijk prima, maar kleine, meer op de wijken en op minder welgestelde Hilversummers gerichte organisaties als het Grafisch Atelier, de Kunstuitleen, broedplaatsen en andere lokale initiatieven (ook voor jongeren, zoals Young Hilversummers) komen er een stuk bekaaider vanaf. De wethouder leek wel van plan om verdere gesprekken te voeren met in elk geval het Grafisch Atelier, waarop we onze motie die daartoe opriep introkken.

Goed nieuws is er voor Theater Gooiland. Wethouder Arno Scheepers kondigde aan te zullen verkennen wat er nodig is om weer een echt theater op te starten in het schitterende Gooiland, passend bij mediastad Hilversum. De PvdA heeft afgelopen maanden een bescheiden rol gespeeld als oliemannetje.

Joop Lahaise, PvdA-gemeenteraadslid