Begroting 2025: sluitend met wel iets hogere lokale lasten
De raad van 13 november stond in het teken van de gemeentebegroting voor 2025: wat komt erin en wat gaat eruit? Oftewel, waar besteedt onze gemeente zijn rijksgelden en eigen belastinginkomsten aan. Dat klinkt spannender dan het is. In feite zet de begroting nog even op een rijtje wat al is besloten, met hier en daar wat ruimte voor kleine wijzigingen. Het goede nieuws: de meeste Hilversummers gaan er nauwelijks op achteruit. Toch ook wat opstekers, zoals extra geld voor het ‘kindpakket’ voor minima.
Het was de eerste begroting van onze wethouder Jacqueline Kalk. Zij kan terugkijken op een harmonieuze vergadering. Zelfs oppositiepartijen SP ter linkerzijde, D66 en BV/NL ter rechterzijde waren mild. Alleen D66 en de SP waagden zich aan een paar tegenvoorstellen. Soms vrij technisch, zoals de vraag of het college niet meer ‘indicatoren’ kan vastleggen aan de hand waarvan de raad kan bepalen of ons geld wel effectief wordt besteedt. Wethouder Kalk kon er niet al te enthousiast van raken, want extra indicatoren vergen veel extra ambtelijke inzet zonder dat de gewone Hilversummer er iets mee opschiet. De motie van D66 haalde het dan ook niet.
Onze inbreng tijdens de zogeheten ‘algemene beschouwing’ werd verdeeld tussen Kees Bakker en Joop Lahaise. In de aanloop naar deze raadsvergadering had Kees de technische voorbereiding voor zijn rekening genomen, samen met commissiewoordvoerder Fabian Lawerman. Vooral goed kijken of het allemaal wel klopt en het college – Jacqueline is pas afgelopen voorjaar als wethouder Financiën in touw – doet wat de raad heeft besloten. Daar kwam weinig verontrustends uit, behalve voor sommige inwoners de onvermijdelijke woonlastenstijging, al zal die in 2025 meevallen.
Bijdrage Kees:
‘Joop Lahaise en ik hebben onze bijdrage verdeeld. De mijne gaat over de begroting zelf. Die is sluitend. En dat is een goede prestatie van dit college en van onze wethouder Kalk en haar ambtenaren. Het Ravijn-jaar 2026 laat een beperkt tekort zien, maar de jaren daarna voorspellen zelfs weer een licht overschot. Daarmee is de Voorjaarsnota 2024, met de titel Balanceren prima, ingevuld.
Tot zover het goede nieuws. De rijksbijdrage, het geld uit Den Haag, is verreweg de grootste bron van inkomsten voor een gemeente. Helaas kunnen we daar met het huidige kabinet onvoldoende op rekenen. Laten we hopen dat de lobby vanuit de VNG richting Den Haag de pijn in 2026 wegneemt. Maar voorlopig ziet dat er niet rooskleurig uit.
Naast een sluitende begroting zijn ‘financiële kentallen’ een goede manier om een begroting te beoordelen. Voor de komende jaren zitten die qua risico in de goede A en B categorie. Ook het weerstandsvermogen is enorm goed. Anders gezegd, we hebben voldoende vlees op onze botten, aan de vooravond van een mogelijke fusie met Wijdemeren. Die zal een nieuwe dynamiek met zich meebrengen die een prudente aanpak vraagt.
Helemaal zonder pijn is deze begroting zeker niet. De woonlasten stijgen volgens de begroting met gemiddeld 7,4%, al komt een eigen berekening op ruim 7,6%. In geld betekent dat een stijging van ruim €60,- per jaar voor een gemiddeld huishouden. Dat klinkt redelijk en dat is het zeker, maar het is voor menig Hilversummer ook een lastenverzwaring in toch al zware tijden. Opvallend is dat de OZB gespaard blijft.
Dit laat zien dat het inderdaad ‘balanceren’ is, zoals de Voorjaarsnota al voorspelde. Zonder woonlastenverhoging moet je het geld ergens anders zien te vinden. Dan zul je moeten snijden in voor inwoners belangrijke voorzieningen, waarmee je vaak de toch al kwetsbare groepen extra raakt. Daarom lijkt verhoging van de woonlasten voor met name woningbezitters ons de minst slechte oplossing.’
Bijdrage Joop:
‘Voorzitter, zoals collega Bakker aangaf, vindt de PvdA dit een prima begroting. We werken aan projecten die onze stad, ons dorp mooier maken en hopelijk ook socialer en levendiger. Voor ons belangrijke punten krijgen vorm, zoals de opkoopbescherming en de leegstandsverordening. Blij zijn we met het reserveren van geld voor 10 basisbanen. Hilversum lijkt goed op weg. De aanbesteding voor het Stationsplein is gestart en er lopen initiatieven om woningen te bouwen, zoals in de Meent, 1221, Philips, Circusterrein en Monnikenpark, om er enkele te noemen met ook de nodige sociale huur.
Tijd om achterover te leunen? Zeker niet. Dat ook in Hilversum de woonlasten omhoog gaan, hoe bescheiden ook, bovenop een toch al forse inflatie, is voor sommige Hilversummers slechter nieuws dan voor andere. Voor de een is €60,- een rondje in Mout of Meddens, voor de ander nog steeds geen nieuwe wasmachine, terwijl de oude al maanden stuk is. Ook in Hilversum met zijn geprezen brede welvaart wonen mensen die amper rondkomen.
Daarom dienen we samen met Democraten Hilversum, GroenLinks en SP motie 24-151 in, waarin we het college vragen om de minimaregelingen te indexeren, oftewel aan de inflatie van de afgelopen jaren aan te passen. Alleen beschuldigend naar dit weinig sociale kabinet wijzen is verleidelijk maar helpt onze inwoners niet. Wie het moeilijk heeft, moet ook op zijn gemeente kunnen rekenen, op ons. Dit ook in reactie op Hart voor Hilversum.
We zijn ambitieus bezig om Hilversum mooier en beter te maken. Deze begroting helpt daarbij. Maar we blijven genoeg zorgen houden. Vooral onderwijs, zorg, cultuur en media – nota bene onze core business als mediastad – gaan barre tijden tegemoet. Gelukkig blijft Hilversum nog wel investeren in onderwijs en cultuur. En eerlijk gezegd zien we wel ruimte, meer dan deze begroting toelaat. Wist u dat we met een OZB van 0,0641 procent de goedkoopste gemeente van het Gooi zijn voor pandeigenaren?
Een beschouwing zonder één woord aan verkeer en parkeren te besteden gaat natuurlijk niet. Persoonlijk vind ik het jammer dat de nachttrein verdwijnt, al heb ik daar begrip voor gezien de kosten. Belangrijker vinden we dat Hilversum groener, schoner en veiliger wordt voor voetganger en fietser, met voor iedereen toegankelijke trottoirs, veilige oversteekplekken en bijvoorbeeld een gerevitaliseerde Havenstraat waar je niet doorheen racet maar flaneert. Des te treuriger stemt ons het bericht dat er na twee jaar soebatten toch niks gebeurt met de oversteek Oosterspoorplein-Kleine Drift-Zuiderweg. Moties zouden we uitvoeren, weet u nog. We komen hier op een ander moment op terug.
Ten slotte voorzitter, we doen van harte mee met de VVD-motie om nog beter met onze burgers te communiceren dan we in ons begrotingsboekwerk al doen. Dat wij die oproep ondersteunen hoeft geen verbazing voor zich onze moties van enigszins vergelijkbare strekking herinnert… alleen zaten we toen nog in de oppositie. In het verlengde hiervan maken we ons ernstig zorgen over de positie van onze lokale media. Gelukkig deelt het college die zorgen, dus wachten we af hoe zich dat ontwikkelt. Tja, en dan de Vrouwendag-motie. Tja, daar kun je een karikatuur van maken (zoals sommige, overigens vrouwelijke raadsleden deden), maar als PvdA’er voel ik mij verplicht deze discussie serieus te nemen. Hoewel ik als raadslid geacht wordt geen ruggespraak te plegen, heb ik het hier als man voor de zekerheid toch maar even met mijn vrouw over gehad. We zijn het eens dat de positie van vrouwen in onze snel veranderende samenleving nog lang niet altijd vanzelfsprekend is en zelfs verslechtert.’
Vrouwendag en kindpakket
De motie om €30.000,- vrij te maken voor Vrouwendag haalde het nipt. Andere voorstellen die de eindstreep haalden en waar de PvdA zijn handtekening onder heeft gezet waren:
- Ook de Havenstraat mag gebruik maken van het ‘Gevelfonds’, waarmee (bedrijfs)pandeigenaren geholpen worden om de gevel van hun bedrijf te verfraaien. Dat fonds was oorspronkelijk alleen voor zaken in het centrum. We zouden graag zien dat de Havenstraat weer een fijne, opgeknapte winkel-/horecastraat kan worden, waar het fijn shoppen en uitgaan is. Samen met de SP ingediend.
- Minima-voorzieningen zijn al jaren niet geïndexeerd, oftewel aangepast aan de inflatie. Dat moet worden gerepareerd. Zo wordt het zogeheten kindpakket vanaf komend jaar met 21% geïndexeerd en de activeringsregeling met 8%. Deze motie is door Atie van de Beek van Democraten Hilversum opgesteld en samen met PvdA, GroenLinks en SP ingediend.
De gemeenteraad besloot woensdagavond besloten om de bedragen van het kindpakket en de activeringsregeling per 1 januari 2025 te verhogen, zodat deze weer aansluiten bij de gestegen kosten van levensonderhoud. Het kindpakket biedt financiële ondersteuning aan kinderen uit gezinnen met een laag inkomen, zodat zij bijvoorbeeld schoolspullen, sportkleding en andere basisbenodigdheden kunnen bekostigen. De activeringsregeling is er om kwetsbare inwoners van Hilversum te helpen actief deel te nemen aan de samenleving. Beide regelingen zijn de afgelopen jaren niet volledig geïndexeerd, terwijl de inflatie sinds 2020 met maar liefst 21% is gestegen.
Op de foto bij dit artikel de installatie van de Kinderraad, die voorafgaand aan de begrotingsvergadering plaatsvond. De nieuwe kinderburgemeester Yindee Fernandes uit de wijk Kerkelanden hield een indrukwekkende toespraak.
Extra sociale huur op ziekenhuisterrein
Op de plek van het oude Tergooi komen meer sociale huurwoningen dan oorspronkelijk gepland. PvdA-woonwethouder Jacqueline Kalk zegt in De Gooi- en Eemlander blij te zijn dat er nu bijna honderd extra sociale huurwoningen komen, want: ‘De behoefte aan betaalbare huurwoningen is groot’.
In totaal komen er 329 nieuwe woningen op het oude ziekenhuisterrein van Tergooi. Daarvan worden er 158 sociale huur.
De nieuwe woonwijk Monnikenpark wordt in twee fases opgeleverd. Voor de eerste fase is een overeenkomst getekend door wooncorporatie de Alliantie, projectontwikkelaar Monnikenpark BV en bouwbedrijf Van Grootheest. Met de tweede fase meegerekend zou Monnikenpark straks 158 woningen in het goedkope huursegment tellen. De 161 koopwoningen in Monnikenpark vallen in de vrije sector.
Ook in het centrum wordt nog volop gebouwd. De Gooi- en Eemlander bericht over plannen voor zes huurappartementen in een nieuw te bouwen winkel-/wooncomplex op de plek van Run2Day aan de Bussumerstraat, het vroegere ING-filiaal. Dat gaat vrijwel zeker om vrije sectorwoningen. De gemeente moet nog toestemming verlenen.
Bouwplaats Neuweg weer in beweging
Buurtbewoners en passanten ergeren zich al geruime tijd aan het maar niet opschieten van de bouw aan de Neuweg 87-A. Zo’n bouwput met hekken eromheen is geen fijn gezicht. Wat is daar aan de hand? De PvdA stelde schriftelijke vragen aan het college, met enig resultaat… zo lijkt het.
Raads- en commissieleden kunnen een kwestie op meerdere manieren onder de aandacht brengen. Een daarvan is het stellen van schriftelijke vragen aan het college van burgemeester & wethouders. In ons Reglement van Orde heten dat art.41-vragen, zoals ze dus ook wel in de wandelgangen worden genoemd. Voor de beantwoording staat een termijn van 30 dagen en de antwoorden zijn openbaar.
Deze mogelijkheid heeft onze fractie gebruikt om te vragen naar het stilvallen van de bouwwerkzaamheden aan de Neuweg op perceel 87-A. Onze vragen hebben tot twee artikelen in Hilversums Nieuws geleid (18 september en 18 oktober) en tot wat posts op onder andere Facebook. Doel van de schriftelijke vragen was uiteraard om het bouwen aan de Neuweg weer snel op gang te brengen.
Het weer opstarten van de werkzaamheden blijkt echter niet zo eenvoudig. Uit de antwoorden op onze art.41-vragen blijkt dat de gemeente geen wettelijke mogelijkheden ziet om de bouw vlot te trekken: ‘De aan dit initiatief gekoppelde omgevingsregisseur en de bouwinspecteur (beiden van Publiekszaken) hebben eerder op locatie met de ontwikkelaar gesproken over de voortgang van de bouw. De bouwinspecteur komt regelmatig ter plaatse. Naar aanleiding van het recente krantenartikel staat er binnenkort een nieuwe afspraak gepland met de ontwikkelaar om de voortgang van de bouw te bespreken.’
Het is dus niet zo dat er niets gebeurt. De gemeente blijft in gesprek met de ontwikkelaar en die toont zijn goede wil, maar lijkt door pech achtervolgd. Inmiddels zijn de bouwwerkzaamheden ook zichtbaar hervat. Dat is voorzichtig goed nieuws, want elke woning telt!
Brandbrief omroep toch verstuurd
De raad nam op 12 juni dit jaar een motie van de PvdA en andere partijen aan waarin het college werd verzocht om namens de gemeente aan de Kamer onze zorgen over te brengen over de voorgenomen bezuiniging op onze publieke omroep. Het heeft even geduurd, maar de gevraagde brief is verstuurd. Als opsteller, samen met Rob Docter van Democraten Hilversum, werd ik door enkele collega-raadsleden en bevriende mediawerkers gefeliciteerd. Ja mooi, maar is dit echt een felicitatie waard?
Even ter herinnering: Geert Wilders beloofde zijn cultuur en journalistiek hatende achterban 600 miljoen af te snoepen van de 1.000 miljoen (1 miljard) aan subsidie die de publieke omroep jaarlijks ontvangt. De VVD vond 400 miljoen wel een mooi bezuiniging. De commerciëlen kunnen ook degelijke journalistiek, bijzonder documentaires, kunst en cultuur, Nederlandse kwaliteitsseries en andere programma’s van nationaal belang maken… toch? Mwah, wie het aanbod van SBS en RTL ziet moet daar toch op z’n minst bij glimlachen. Commerciële omroepen hebben nu eenmaal andere belangen.
Dat dit kabinet van PVV, NSC, BBB en VVD het niet zo op cultuur heeft, is geen geheim. Zeker zo ernstig is dat met name Wilders en Van der Plas steevast een misprijzend wantrouwen jegens onze democratie en haar controlerende instituties laten zien. Journalisten zijn tuig van de richel, vindt Geert Wilders. Alleen al in dat licht moet een bezuiniging op de publieke omroep ons ernstige zorgen baren. Dit nog los van de werkgelegenheid die voor onze regio op het spel staat. Ook de uiteindelijke 100 miljoen, die tijdens de kabinetsformatie, is ‘afgetikt’ gaat Hilversum honderden banen kosten, zo is alom de verwachting.
Het ging ons dus om die 100 miljoen, om de uitkomst van de onderhandelingen, waarin Pieter Omtzigt’s NSC een beslissende rol schijnt te hebben gespeeld. Het is ook dat bedrag dat inmiddels in de Rijksbegroting staat, als korting per 2027. En dan te bedenken dat de Nederlandse publieke omroep, die wereldwijd in aanzien staat vanwege de geleverde kwaliteit, nu al een van de goedkoopste van Europa is. Mooi dus dat onze motie, met DH opgesteld, door bijna alle Hilversumse fracties, op twee na, werd ondertekend. Alleen BVNL wilde er niet aan, en ook twee Hart voor Hilversum-raadsleden stemden tegen. Dat mocht de pret niet drukken, de motie werd bijna raadsbreed aangenomen. En dat vond ik best een felicitatie waard.
Toch zou het vier maanden duren voordat de brief de deur mocht. Het college meende er beter aan te doen eerst met de Haagse partijen om tafel te gaan. Hoeveel effect dat heeft gehad, zal altijd wel in duisternis gehuld blijven. Evenzo de suggestie dat de door de raad gevraagde brandbrief averechts had kunnen werken. Aan de goede intenties van het college hoeft niet te worden getwijfeld, misschien wel aan zijn inschattingsvermogen. Bovendien versterkt deze gang van zaken mijn zorgen over de stand van onze democratie. Kun je als gemeente en als omroepbestel worden gestraft voor het openlijk uiten van kritiek op een bezuiniging? Als dat zo is, verkeert Nederland in een nog diepere democratische crisis dan ik al vreesde.
Ten slotte, bij het toetreden tot dit college diende de PvdA een paar wensen in, als voorwaarde. Een daarvan was de afspraak dat door de raad aangenomen moties dienen te worden uitgevoerd. En als het echt niet blijkt te kunnen, dan komt het college daar asap mee terug naar de raad, met tekst en uitleg en liefst een alternatief. Dat gebeurde niet en dus vond ik de mededeling afgelopen raadsvergadering (16 oktober) dat de brief alsnog is verstuurd wel goed nieuws maar behoorlijk vanzelfsprekend en dus zeker geen felicitatie waard. Die had ik al binnen toen de motie in juni werd aangenomen.
Motie ‘behoud omroepen en werkgelegenheid Hilversum’
Aanpak woningleegstand en opkooppraktijken
Hilversum zet een stap in het beter beschermen van de woningmarkt. PvdA-woonwethouder Jacqueline Kalk loodste de zogeheten opkoopbescherming en de leegstandsverordening door de raad van oktober. Mooi resultaat voor de PvdA als nog verse coalitiepartij.
De woningmarkt staat onder druk. Door schaarste en prijsstijgingen is het voor starters met een bijna niet te doen om een betaalbaar koop- of huurhuis te vinden. Meer bouwen lost dit probleem op de korte termijn niet op. Daarom hamert de PvdA al tijden op een betere bescherming van de bestaande voorraad. Dan hebben we het over zowel corporatiewoningen als particuliere huur- en koopwoningen. Langdurige leegstand willen we niet en speculanten oftewel ‘opkopers’ houden we graag buiten de deur. “Woningen zijn om in te wonen”, stelt onze woonwethouder Jacqueline Kalk terecht, “niet om rijk mee te worden.”
Onder de titel Elke woning telt presenteerde Kalk in de raad van woensdag 16 oktober een opkoopbescherming en een leegstandsverordening. Om met de laatste te beginnen: landelijke wetgeving staat gemeenten al langer toe woningeigenaren leegstand verplicht te laten melden. Daarop kan de gemeente met de eigenaar in gesprek. De wet voorziet in drastischer maatregelen, tot aan een ‘verplichtende voordracht huurders’ door de gemeente. Zover gaat Hilversum niet. Vooralsnog houden we het vriendelijk bij de meldingsplicht en het zogeheten leegstandsoverleg.
Volgens het college leert de ervaring in andere gemeenten dat het gesprek met de eigenaar vaak al tot een oplossing leidt. In het raadsdebat uitte vooral D66-raadslid Bonne van Hattum sterke weerzin tegen wat zij ziet als een ‘aantasting van het eigendomsrecht’. Ze kreeg bijval van het nieuwe CDA-raadslid Leonie Brussaard. PvdA-fractievoorzitter Joop Lahaise reageerde met de vaststelling dat er niet zoiets bestaat als een ultiem eigendomsrecht. “De PvdA is blij dat voormalig CDA-woonminister Hugo de Jonge ons extra instrumenten heeft gegeven om iets aan de woningnood te doen. Hoogste tijd om daar als gemeente Hilversum dan ook mee aan de slag te gaan, in plaats van machteloos toekijken hoe pandjesbazen en huisjesmelkers van de huidige woningnood profiteren.” Het eigendomsrecht kan het recht op wonen niet in de weg staan.
Ook Jacqueline Kalk wees in haar reactie op dit grondrecht. Een dak boven je hoofd is een basisbehoefte en een mensenrecht, verankerd in de Grondwet. Daarbij, zo meent Kalk, is menig huiseigenaar juist blij met de hulp van de gemeente bij het oplossen van ongewenste leegstand. “Soms weet men het zelf even niet, bijvoorbeeld vanwege een erfeniskwestie, en dan kan een leegstandsoverleg misschien enige hulp bieden.”
Opkoopbescherming
Met de opkoopbescherming – mogelijk sinds 2022 – kan de gemeente in aangewezen wijken eisen dat een woning na aankoop alleen door de koper mag worden bewoond, en dus niet verhuurd. De opkoopbescherming beschermt alleen goedkope koopwoningen tegen beleggers en pandjesbazen. In Hilversum ligt de grens op €435.000,- (Nationale Hypotheek Garantie-grens), terwijl de gemiddeld huizenprijs in onze gemeente inmiddels al rond het half miljoen ligt. De bescherming geldt vooralsnog alleen in de wijken Centrum, Zuid en Oost maar ook Noord wordt ‘nauwlettend gemonitord’, aldus het raadsvoorstel.
Een relatief goedkope woning opkopen om voor veel geld door te verhuren kan straks dus niet meer, op wat uitzonderingen na zoals verhuur aan een studerend familielid of verhuur door een wooncorporatie. Daarmee komen waarschijnlijk extra woningen beschikbaar in het goedkopere koopsegment. Dat is goed nieuws voor starters en anderen die wel kunnen kopen maar niet tegen de huidige ‘prijzengekte’ kunnen opbieden.
Het voorstel Elke woning telt van wethouder Kalk werd met bijna algemene stemmen aangenomen. Alleen de partij van de Haarlemse huisjesmelker Wybren van Haga BVNL stemde tegen.
Overigens hoopt de PvdA-fractie dat met de leegstandsverordening uiteindelijk ook langdurig leegstaande winkel- en andere bedrijfsruimtes kunnen worden aangepakt.
NB. Het pand op de foto komt in dit artikel niet voor en dient louter ter illustratie. Het stond jarenlang leeg te verkrotten voordat het werd gerenoveerd.
Wilders wenst burgemeester het land uit
Leider van de grootste regeringspartij Geert Wilders wenst Amsterdams burgemeester Femke Halsema het land uit, zo twitterde hij begin oktober. Burgemeesters van verschillende steden spraken hun ongerustheid uit. De raadsfractie van PvdA Hilversum sluit zich daarbij aan. Wie ook maar enigszins democratisch gezind is, mag zich wat ons betreft uitspreken.
Steeds meer burgemeesters gaan voor hun Amsterdamse collega Femke Halsema staan, bericht de NOS op dinsdag 8 oktober. In een X-bericht wenste Wilders Halsema het land uit. Dit naar aanleiding van een pro-Palestijnse demonstratie een dag eerder in de hoofdstad. ‘Het land uit met dat tuig. En Halsema mag mee’, aldus Wilders.
De demonstratie Amsterdam kwam inderdaad hoogst ongelukkig. Even verderop vond een herdenking plaats van de slachtoffers van de Hamas-terreuraanslag van 7 oktober 2023. De Amsterdamse burgemeester had de pro-Palestijnse demonstratie toegestaan, maar beëindigde die wel voortijdig vanwege wanordelijkheden. Halsema had al eerder laten weten dat ook wie anders over de terreuraanslagen denkt het recht heeft om te demonstreren. Wilders is het daar niet mee eens. De PVV-leider laat liefst alleen demonstraties toe waar hij het mee eens is.
De Utrechtse burgemeester Sharon Dijksma, ook voorzitter van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), noemt de tweet van Wilders ‘volstrekt onverantwoord’. Dijksma tegen de NOS: ‘Dit is ondermijnend voor het gezag van burgemeesters en buiten elke proportie.’ Ze roept het kabinet op afstand te nemen van de uitspraak. Ook Paul Depla, burgemeester van Breda, meent dat Wilders polariseert ‘over de rug van een burgemeester die naar eer en geweten probeert de samenleving bij elkaar te houden’.
Andere burgemeesters die zich tot nu solidair hebben verklaard met Femke Halsema zijn onder anderen Jan van Zanen en Hubert Bruls van Nijmegen. Ook het Nederlands Genootschap van Burgemeesters roept op tot steun aan de Amsterdamse burgemeester. Volgens Bruls moet het kabinet met ‘een stevige reactie’ komen. Hij wijst daarbij naar minister Judith Uitermark (NSC) van Binnenlandse Zaken. Die gaf daar vooralsnog geen gehoor aan. En ook minister-president Schoof wilde niet expliciet oordelen over de woorden van de leider van de grootste coalitiepartij.
De PvdA vindt demonstreren een grondrecht. Een burgemeester kan een demonstratie verbieden als de volksgezondheid of de verkeersveiligheid in het geding zijn, of om wanorde te voorkomen. Een burgemeester mag een demonstratie niet verbieden vanwege de inhoud.
Toont Wilders weer eens zijn ware gezicht met zijn agressieve tweet aan het adres van GroenLinks-burgemeester Femke Halsema? Staat Nederland dit onder PVV-regime te wachten? Een Viktor Orbán-adept en Poetin-vriend die weinig opheeft met vrijheid van meningsuiting en democratie? Wie zwijgt stemt toe, en dus past zwijgen ons niet. De foto bij dit artikel toont het standbeeld van de 17e eeuwse filosoof Baruch Spinoza. Op de sokkel staat: ‘Het doel van de staat is de vrijheid.’ Dit beeld staat achter het Amsterdamse stadhuis aan de Zwanenburgwal, niet ver van het geboortehuis van Spinoza.
Spinoza: ‘Het doel van de staat is de vrijheid’ ©JPL
Speed daten met gemeenteraadsleden
Hilversummers met interesse in de politiek konden maandagavond 30 september kennis maken met raadsleden en commissieleden. Wij van de PvdA waren daar uiteraard bij.
Deelnemers aan de cursus Politiek Actief konden met gemeenteraadsleden en commissiewoordvoerders van alle Hilversumse partijen in gesprek tijdens speed dates in de prachtige Burgerzaal van het raadhuis. De raadsgriffie organiseert deze gratis cursus voor alle geïnteresseerde inwoners vanaf 16 jaar die meer willen weten over de gemeente. Hoe werkt lokale democratie? Wie is eigenlijk de baas in de gemeente? En hoe oefen je als raad invloed uit op het Hilversumse beleid?
De cursus is dan ook zeer geschikt voor iedereen die interesse heeft om zelf politiek actief te worden, maar nog niet precies weet wat de mogelijkheden zijn. In de cursus worden vragen behandeld als: wat zijn de taken van een gemeente? Welke plek heeft de gemeente in het bestuur van Nederland? En hoe verloopt de besluitvorming binnen zo’n raad?
Joop en Kees (rechtsboven) achter de tafel met in politiek geïnteresseerde Hilversummers
Joop en Kees, onze twee PvdA-raadsleden, spraken de meeste van de 25 cursisten. “Waarom ben je eigenlijk raadslid geworden?”, vroeg een deelnemer. “Wat wil je eigenlijk bereiken voor Hilversum?” Prima vragen uiteraard, waar beide PvdA’ers graag antwoord op gaven. Een ander wilde weten hoeveel tijd je gemiddeld per week aan het raadswerk kwijt bent. Joop: “Reken op een uur of twintig. Maar het kan ook minder, als je bijvoorbeeld commissielid bent en je op een paar onderwerpen concentreert.”
Wij kijken terug op een geslaagde avond. Mogelijk inspireert deze cursus een aantal deelnemers om daadwerkelijk de stap naar de lokale politiek te zetten.
Esther ‘Esthi’ Eberhart (1970-2024)
Haast ongemerkt had Esthi zich genesteld in de afdeling van PvdA Hilversum. Van het ene op het andere moment was ze er gewoon bij. En vanaf het moment dat ze er was, leek het alsof ze er altijd al was geweest, zo vertrouwd voelde haar aanwezigheid.
Tijdens afdelingsvergaderingen zat Esthi er niet alleen altijd met een grote glimlach bij, ze had ook steevast een nuttig voorstel tijdens de rondvraag, al dan niet ingegeven door ervaringen bij onze sociaaldemocratische zusterpartijen in Zwitserland en Duitsland. Dat las ze dan voor uit haar boekje.
Als we in campagnetijd gingen flyeren, meldde Esthi zich op de Groest. Ze was een opmerkelijke verschijning, in haar vaak violetkleurige kleding. En als het regende met een indrukwekkende hoed op haar hoofd. Niet dat ze heel fanatiek iedere Hilversummer een flyer in de hand probeerde te drukken. Maar dat ze er gewoon wás, was genoeg. Dan liep ze als een zon van de ene naar de andere partijgenoot om een praatje te maken. En dat gaf steun, vooral als je net uitgescholden was door een Hilversummer die géén fan was van de PvdA.
Soms was ze er niet, en met een reden. Dan sprak ze een boodschap in om zich af te melden. Dan hoorde je verdriet in haar wankele stem. In haar rugzak torste ze een ongelukkige jeugd in Zwitserland met zich mee. De spoken uit haar verleden kwamen haar nog wel eens bezoeken.
Maar buiten die sombere momenten was Esthi toch vooral een positieve natuurkracht. Tijdens de lockdown organiseerde zij voor haar Erfgooiersbuurt een app-groep die ervoor moest zorgen dat buurtgenoten elkaar, en dan vooral de meest kwetsbaren, in de gaten konden houden. En op de jaarlijkse 1 mei-viering was zij vaste klant van Puck wanneer ze rozen kwam ophalen om die bij de oudere partijgenoten in haar buurt te bezorgen.
Esther Eberhart (20-2-1970 – 17-9-2024) was een echte sociaaldemocraat, die heel praktisch en concreet opkwam voor mensen die moeite hadden zich staande te houden in de maatschappij. Toen Puck haar namens het bestuur voor de laatste Gemeenteraadsverkiezingen vroeg of ze op de kandidatenlijst wilde staan, reageerde ze met een blijdschap die ze luidruchtig kenbaar maakte. En wat waren we trots dat we haar hoog op de lijst konden zetten.
Het ging de laatste jaren steeds beter met Esthi. Ze geraakte uit de bijstand, had een baan en was gelukkig met haar Gerald. Totdat ze een kleine maand geleden, juist nu het zo goed met haar ging, te horen kreeg dat ze ongeneeslijk ziek was en niet lang meer te leven had.
Twee weken geleden bezocht ik haar in het ziekenhuis, ze zou een paar dagen erna verhuizen naar hospice Kajan. Ik trof haar aan haar tafeltje in haar kamer in het Tergooi. Met zorg besmeerde ze twee bruine boterhammen met boter en met een dun laagje pindakaas. Ze sneed elke boterham in vier gelijke stukken en at deze vervolgens met smaak op. “Ik hou van pindakaas”, zei ze met een glimlach. We namen afscheid, ze was vrolijk. Ze leek zich volledig te hebben verzoend met haar lot.
Vijf dagen later was ze er niet meer.
Nu Esthi er niet meer is, wordt duidelijk hoeveel mensen in onze afdeling ze heeft aangeraakt. Mensen wandelden met haar op de hei, belden met haar, hoorden haar panfluit spelen, luisterden naar haar openhartige spraakberichten op WhatsApp, in dat Nederlands met onmiskenbare Zwitser-Duitse accent.
De rode familie van Hilversum heeft een zeer geliefd zusje verloren. We zullen haar missen.
Binnert de Beaufort (oud-voorzitter)
met dank aan Puck Kerkhoven (bestuurslid)
Visite parkeert straks goedkoper
Hilversummers kunnen hun visite straks nóg voordeliger laten parkeren. Ook komt er een speciale vrijwilligersvergunning. Deze wijzigingen in het nog verse nieuwe parkeerbeleid gaan in 2025 in, zo kondigde verkeerswethouder Bart Heller (GroenLinks) kort na de zomervakantie aan. Dus nog wel drie maanden geduld.
Wie in een betaald parkeergebied woont, heeft ermee te maken: visite die met de auto komt moet in steeds meer wijken voor parkeren betalen. Het betaald parkeergebied wordt uitgebreid tot aan de buitenring. Doel is meer ruimte voor voetganger en fietser, vooral in de nu vaak erg krappe vooroorlogse woonwijken. Om een waterbedeffect te voorkomen, geldt het betaald parkeren straks ook in wijken waar op dit moment nog geen ruimtegebrek is.
Het invoeren van betaald parkeren levert altijd en overal gemor op. Dus ook in Hilversum. Toch kan de bewonersvergunning van €40,- per jaar voor de eerste auto – voor de meeste inwoners ook hun enige – nooit een onoverkomelijk probleem zijn. En met €2,90 per uur is het betaald parkeren voor bezoekers aan onze gemeente ook niet extreem duur. Het centrum en de winkelstraten kennen wel een hoger tarief, maar ook dat is nog altijd bescheiden vergeleken bij veel andere steden – in elk geval de eerste twee uur. Voor woonwijken gold al een extra laag tarief voor aangemeld bezoek, van maximaal €3,50 per dag. Dat wordt straks nog minder. Goed nieuws voor bijvoorbeeld ouderen die bang waren te vereenzamen als hun visite maar kort kon blijven.
Bezoekersvergunning
Om bezoek goedkoop te laten parkeren moet je als bewoner wel eerst een zogeheten ‘bezoekersvergunning’ aanvragen. Dat kan via de gemeentelijke website. Met die vergunning kan een speciale webapplicatie worden gebruikt waarmee het kenteken van de bezoeker kan worden ingevoerd. Zonder webapplicatie geen korting. Gewone bezoekers, om bijvoorbeeld te winkelen, betalen het standaardtarief.
Parkeren via de webapplicatie kost straks nog maar €1,- per uur, tot een maximum van €3,- voor een hele dag. Na 21:00 uur is het parkeren zelf gratis, mits het kenteken van de parkerende auto via de webapplicatie is aangemeld. Ook geldt een limiet van 120 uur per kwartaal per vergunninghouder.
Kon de ‘bezoekersvergunning’ voorheen alleen door bewoners worden aangevraagd, straks krijgen ook bedrijven en organisaties de mogelijkheid om hun bezoek goedkoop te laten parkeren. Ook nieuw: er komt een vergunning voor organisaties met vrijwilligers. De hulpverlenersvergunning gaat per 2025 nog maar de helft kosten, dus van €400,- naar €200,- per jaar.
Goed bezig Bart Heller!
Als parkeerwoordvoerder van PvdA Hilversum ben ik blij met deze versoepeling. Voor Hilversummers met een smalle beurs kan dit een verlichting betekenen. Ook het invoeren van een vrijwilligersvergunning en verlaging van de kosten voor een hulpverlenersvergunning voor bijvoorbeeld de thuiszorg juicht de PvdA van harte toe. Wethouder Bart Heller laat zien dat hij gevoelig is voor kritiek uit de bevolking. Het parkeerbeleid, dat nu op onderdelen wordt bijgestuurd, is overigens een erfenis van de vorige coalitie van Hart voor Hilversum, VVD, CDA en GroenLinks. Ook de PvdA stemde destijds voor meer parkeerregulering.
Waarom betaald parkeren? Om meer ruimte te scheppen voor voetgangers (met of zonder beperking), fietsers, spelende kinderen. Om het autogebruik en autobezit binnen de perken te houden, want het autobezit neemt nog altijd toe, terwijl de ruimte op straat soms erg schaars is. En óók om parkeerruimte in je eigen woonbuurt te borgen. Berucht zijn de reizigers die soms wekenlang in het ‘gratis’ Hilversum stalden, nabij ons station met directe, snelle trein naar Schiphol.
Kan die regulering dan niet gratis? Nee, natuurlijk niet. Parkeermeters, apps, parkeercontroleurs en een systeem van vergunningen zijn niet gratis. Hilversum lijkt dat behoorlijk efficiënt te doen. Het parkeergeld dat we eventueel overhouden wordt ook nog eens besteed aan het oplossing van mobiliteit, zo is de belofte. Daar mogen we dus ook parkeeroplossingen toe rekenen.
Wel moet mij van het hart dat de zone-indeling voor vergunninghouders (bewoners en bedrijven) nog steeds voor verwarring en ergernis zorgt. Niet iedereen heeft direct paraat waar je wel of niet met je vergunning mag staan. Ook voor sociale contacten – denk aan informele mantelzorg – kan de zone-indeling een sta-in-de-weg zijn.
Over ‘de app’ is soms wat verwarring. Het is geen app die je via de app store kunt downloaden en op je smartphone kunt gebruiken. Het is een zogeheten webapplicatie, genaamd ParkStart. Feitelijk is het een soort webformulier op een website van Parkeerservice, de parkeercoöperatie die ook voor Hilversum het parkeerbeleid uitvoert. Vooral wie digitaal minder handig is – denk aan ouderen en laaggeletterden – kan de ‘bezoekersvergunning’ en bijbehorende ‘app’ als nogal ingewikkeld ervaren.
De communicatie rond het nieuwe parkeerbeleid kwam wethouder Heller al eerder op kritiek te staan. Hoewel er al het nodige is verbeterd lijkt er nog steeds werk aan de winkel.